Zal Covid-19 cruciaal blijken voor klimaatverandering?

Hoe verwoestend de Covid-19 pandemie ook is, de gevolgen van de klimaatverandering voor de gezondheid en het sterftecijfer zijn potentieel dramatischer.

De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat de opwarming van de aarde tussen 2030 en 2050 jaarlijks 250.000 extra sterfgevallen zal veroorzaken door hittestress, ondervoeding, malaria en diarree. De economische gevolgen van de klimaatverandering zullen op de lange termijn even ernstig zijn.

De reactie op Covid-19 is veel groter dan die op de klimaatuitdaging. De grote economieën hebben stimuleringspakketten aangekondigd voor in totaal meer dan 4 biljoen dollar. De omvang van de overheidsinterventies voor Covid-19 is ongeveer tweemaal groter dan die voor financiële crisis. Ze is ook meer dan tienmaal groter dan de jaarlijkse wereldwijde uitgaven om de klimaatverandering te beperken.

Politiek leiderschap heeft gedragsverandering gestimuleerd

De dreiging van het virus heeft het belang van sterk politiek leiderschap en de gevolgen voor het klimaat onderlijnd. De CO2-uitstoot van China is in februari in een periode van vier weken met ongeveer een kwart gedaald. De industrie en het vervoer die meer dan een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen veroorzaken, zijn vrijwel tot stilstand gekomen. Het ziet er naar uit dat 2020 het vierde jaar in drie decennia zal zijn waarin de wereldwijde uitstoot daalt, en het zal misschien wel de grootste afname ooit zijn.

Maar deze effecten zullen waarschijnlijk van tijdelijke aard zijn. De industriële activiteit en het vervoer zullen weer toenemen en de wereldwijde koolstofuitstoot zal weer groeien. Dit hebben we eerder meegemaakt. Volgens het Global Carbon Project daalde de uitstoot tijdens de financiële crisis van 2008-09 met 1,4% en steeg die in 2010 met bijna 6%. Die stijging kwam er omdat de interventies van overheden en centrale banken de economische activiteit een impuls gaven.

Ver verwijderd van klimaatdoelstellingen

De vooruitgang in de richting van de klimaatdoelstellingen van Parijs 2015 - om de opwarming van de aarde te beperken tot ver onder de 2 graden ten opzichte van het pre-industriële niveau - gaat traag en haperend.

Het Schroders Climate Progress Dashboard geeft een objectieve maatstaf voor de snelheid en de omvang van de actie die men heeft ondernomen. Op dit moment zijn de vooruitzichten niet goed. 

Andrew Howard, Head of Sustainable Research bij Schroders, waarschuwt dat positieve kortetermijneffecten niet noodzakelijkerwijs gelijk zijn aan een structurele verandering op lange termijn: “The headline temperature rise implied by the dozen drivers examined points to a long run temperature rise of 3.9 degrees over pre-industrial levels, unchanged from last quarter’s reading. We have seen short-term changes in some drivers, whether these will be sustained is another question. During the 2008-09 Global Financial Crisis we saw a 1.3% reduction in emissions only for them to bounce back by almost 6% in 2010 as injections of fiscal support across major economies kick-started economic activity. We do not want this to happen again and as policy makers, businesses and governments begin to plan the economic and societal recovery from the pandemic, this could be the inflection point for climate change to accelerate the transition to a low carbon economy. Economies across the globe will need fiscal support and some policy makers, for instance EU leaders have agreed that the region’s economic recovery plan will be consistent with its green transition commitment. Whether others follow suit, or how stringent their criteria prove, will become clearer as commitments turn into action.”

Regeringen moeten nu handelen

De keuzes van de politieke leiders in de komende maanden zullen belangrijk zijn. Zij hebben de kans om de huidige crisis aan te wenden om het klimaatbeleid urgent te maken en de overgang naar een koolstofarme economie te bespoedigen. Zij zouden kunnen beginnen met hun stimuleringsmaatregelen af te stemmen op de klimaatdoelstellingen.

Het risico bestaat echter dat de geplande uitgaven van de overheden toekomstige investeringen in klimaatoplossingen bemoeilijken. De overheidsbalansen kunnen de vertragingen nog verder vergroten. Schroders zal de ontwikkelingen op de voet volgen en waar mogelijk steun verlenen. 

Zie ook

Perscontacten