Vijf lessen uit de beursgeschiedenis om kalm te blijven
Misschien zijn beleggers het alweer vergeten, maar in april kelderden de beurzen bijna 20% na Liberation Day, om vervolgens op te veren naar recordstanden. Nu er opnieuw onrust op de markten heerst, plaatst Duncan Lamont, hoofd research van Schroders, de marktschommelingen met objectieve langetermijndata in perspectief zodat beleggers rationele keuzes kunnen blijven maken.
In april zakte de wereldwijde aandelenmarkt (MSCI ACWI) op een gegeven moment bijna 20% in dollars en zelfs iets meer in euro’s. De aanleiding hiervoor waren de eerste Amerikaanse tariefaankondigingen op ‘Liberation Day’. Voor veel beleggers die schrokken van de tariefoorlogen en geopolitieke onrust lonkte de verkoopknop.
Wat er daarna gebeurde, is een les in markttiming. De beurzen herstelden snel van de verliezen en stegen door naar nieuwe all-time highs. Eind oktober lag de index 36% hoger in dollars dan op het dieptepunt. Wie destijds had verkocht, zal nu zijn haren uit zijn hoofd trekken.
Maar nu in november slaat de nervositeit op de markten weer toe. De angstgraadmeter VIX loopt op en koersen geven iets terrein prijs. Belangrijk om te beseffen: de markt staat nog geen 5% onder de recente recordstand. Dat verandert niets aan het buikgevoel van veel beleggers, maar het helpt wel om de huidige stress in de juiste context te plaatsen.
1. Dips van 10% komen vaker voor dan niet en dalingen van 20% ongeveer eens per vier jaar
De volatiliteit van dit jaar voelt heftig, maar in historisch perspectief is hij niet uitzonderlijk. In 31 van de afgelopen 54 jaren (inclusief 2025) daalde de markt ergens in het jaar met 10% of meer. In 13 van die jaren liep de daling zelfs op tot 20% of meer. Met andere woorden: stevige correcties horen bij beleggen.
Het risico van verlies op korte termijn is de prijs die beleggers betalen om te profiteren van de langetermijnrendementen die de aandelenmarkten historisch heeft geleverd.
2. Aandelen zijn op korte termijn risicovol, maar op lange termijn minder, in tegenstelling tot cash
Dalingen op de korte termijn veroorzaken stress, maar voor de meeste beleggers zou één risico zwaarder moeten wegen, namelijk het risico dat zij hun langetermijndoelen niet halen. Als belegger wil je minimaal je vermogen de inflatie laten bijhouden.
En precies dáár scoren aandelen historisch beter dan schijnbaar veilige keuzes zoals cash. Op de korte termijn kloppen aandelen én cash inflatie ongeveer even vaak, rond 60% van de tijd, (en mislukken dus ook circa 40% van de tijd). Maar naarmate de beleggingshorizon langer wordt, stijgt de kans dat aandelen inflatie verslaan, terwijl die kans voor cash laag blijft. Vanuit dat perspectief is cash op de lange termijn juist risicovoller: de kans dat de koopkracht achterblijft is groter dan bij aandelen.
3. Schrikken van volatiliteit kan op lange termijn duur komen te staan
De VIX-index, de ‘angstgraadmeter’ die de verwachte volatiliteit van de S&P 500 over 30 dagen meet, stond op 27 oktober nog op 15, onder het historisch gemiddelde van 19. Op vrijdag 21 november schoot hij echter naar 28. De reflexvraag is: moet je bij zo’n verhoogde angststand je aandelen verkopen?
Volgens Lamont is het antwoord duidelijk nee.
4. Raak niet in paniek als de markt (bijna) op een record staat
Het basisprincipe van beleggen luidt: koop laag, verkoop hoog. Logisch dus dat recordstanden onrust kunnen wekken. Maar is dat terecht?
Uit Lamont’s analyse van aandelenrendementen sinds 1926 volgt een ondubbelzinnig antwoord: nee. Gemiddeld zijn de 12-maandsrendementen ná het aantikken van een all-time high beter dan op andere momenten: +10,4% reëel tegenover +8,8% wanneer de markt níét op een record stond. Over twee of drie jaar bezien zijn de resultaten vergelijkbaar, ongeacht of de markt op een all-time high stond of niet.
Het voelt in eerste instantie contra intuïtief, maar het is verklaarbaar: de markt stijgt op lange termijn en staat daarom regelmatig op een record. Van de 1.197 maanden sinds januari 1926 stond de markt in 368 maanden op een all-time high, oftewel 31% van de tijd.
Wat kost het op lange termijn als je je laat afschrikken door zo’n recordstand? De tabel hieronder laat zien hoe $100 in de Amerikaanse aandelenmarkt zou zijn gegroeid over verschillende horizons tot en met 30 september 2025 (reëel, dus gecorrigeerd voor inflatie).
Daartegenover staat een strategie waarbij je uit aandelen naar cash gaat telkens wanneer de markt op een all-time high staat, en weer instapt zodra dat niet zo is. Die aanpak kost op termijn een behoorlijk vermogen, nog los van transactiekosten.
5. Er is altijd wel iets om je zorgen over te maken, maar op lange termijn presteren aandelen beter dan obligaties, en obligaties presteren beter dan cash
Het verleden is geen garantie voor de toekomst, maar de geschiedenis laat zien dat wie op risico’s met een reflex reageert, vaak rendement mist. Toenemende geopolitieke spanningen en handelsonzekerheid maken beleggers nerveus, maar voor langetermijnbeleggers blijken kalmte, discipline en vasthouden aan het beleggingsplan doorgaans het effectiefst.
Lees ook Five charts that help you stay calm as markets jitter, door Duncan Lamont, hoofd research bij Schroders.