Keith Wade (Schroders) : V-vormig economisch herstel steeds onwaarschijnlijker
30 april 2020
De economische data ivoorspellen niet veel goeds. Met het uitblijven van een vaccin tegen covid-19 lijkt een snel herstel van de economische activiteit onwaarschijnlijk. Keith Wade, hoofdeconoom van Schroders, rekent eerder op een U-vormig herstel dan een V-vormig.
De lockdown in veel landen lijkt zijn vruchten af te werpen. De pandemie komt langzaam onder controle. Maar op economisch vlak zijn de vruchten vooralsnog zuur. De economische gezondheid heeft zwaar te lijden onder het virus. De purchasing managers indices over april bevestigen dat de economische activiteit in een vrije val is geraakt. De economische vertraging is uniek qua diepte en snelheid en overtreft de financiële crisis uit 2008.
Wade ging in zijn voorspellingen al uit van een significante daling van de activiteit in het tweede kwartaal. Volgens hem zijn twee factoren bepalend voor het herstel : de reactie van overheden en banken, en de snelheid waarmee de lockdown kan worden opgeheven.
Steunmaatregelen
Naarmate de economische storm aanzwelt, neemt de noodzaak van steunmaatregelen toe. De terugval in activiteit veroorzaakt extra druk op de bedrijfsfinanciën. Dit zal onherroepelijk tot faillissementen leiden. Het gevaar is groter voor kleine bedrijven met minder toegang tot de kredietmarkten.
Deze periode is ook een belangrijke test voor het banksysteem. De bedrijven vallen nu al meer terug op hun kredietlijnen dan in de vorige crisis. Wade rekent er niet op dat de banken gered moeten worden. Het risico verschuift naar de centrale banken, die hun opkoopprogramma’s naar bedrijfsobligaties hebben uitgebreid.
Exit-strategie
Hoe snel de lockdown kan worden opgeheven is bepalend voor het herstel van de economie – of het een V-, U- of zelfs L-vormig herstel gaat worden. Een scherp terugveren van de economie lijkt steeds onwaarschijnlijker. Zelfs als de beperkingen worden opgeheven, is het nog maar de vraag of de consumenten terugkeren naar de winkels en restaurants. Het zou Wade niet verbazen als een voorzichtige consument het herstel van de wereldeconomie in de weg zit. Daarnaast zien we ook minder bedrijfsbestedingen. Hogere besparingen en lagere investeringen zouden de tragere economische groei en de lagere rentetarieven alleen maar versterken.
De druk om beperkende maatregelen op te heffen neemt snel toe, nu de schade meer zichtbaar wordt. Wade denkt dat een V-vormig herstel te optimistisch is. De groeiverwachting voor 2020 wordt neerwaarts bijgesteld. Het herstel verloopt zwakker, trager, meer U-vormig. En het blijft hopen dat een W-scenario of een opleving van het virus kan worden voorkomen.
Deflatie ligt op de loer
De vrees bestaat dat de budgettaire en monetaire stimulans in 2021 tot een significante prijsstijging zal leiden. Ook bestaan er zorgen over het aanbod van voedsel, vanwege de arbeidsbeperkingen. Toch rekent Wade op weinig inflatie. De grondstoffenprijzen staan onder druk, de olieprijs is ingestort. Dat houdt de inflatie laag. Een recessie zal ook de inflatoire druk beperken.
Wade ziet zelfs tegenovergestelde risico’s. Als de waarschijnlijkheid van een V-vormig herstel afneemt, kan deflatie eerder de kop opsteken.
Permanente gevolgen zien er niet al te best uit
De economie zal er na deze crisis anders uitzien dan voor de coronapandemie. Reizen en toerisme, bijvoorbeeld, zullen waarschijnlijk aanzienlijk zwakker zijn. De trend zal meer richting online winkelen en thuiswerken gaan, ten koste van fysieke winkels en het gebruik van kantoorruimte. De bedrijven nemen hun bevooradingsketen onder de loep en zoeken leveranciers dichter bij huis of halen de naar het buitenland verplaatste productie terug.
Uiteindelijk zal de trendmatige groei zich herstellen, maar meer onmiddellijk zal de ontwrichting leiden tot een periode van zwakkere activiteit naarmate de wereldeconomie zich aanpast aan een nieuw evenwicht. Net zoals na de financiële crisis bleek, kunnen aanzienlijke recessies een blijvend effect hebben op de productiviteit en de groei met negatieve gevolgen voor de levensstandaard. Een van de gevolgen is dat de staatsschulden permanent hoger komt te liggen.
Voorlopig zal het nieuws slecht blijven. Het vertrouwen in steunmaatregelen zal op de proef gesteld worden en de druk zal toenemen om de economie open te stellen. Wade is ervan overtuigd dat de beleidsmakers de financieringsproblemen kunnen overbruggen. De problemen zitten in het vinden van een succesvolle exit-strategie. Dat zal bepalend zijn voor de vorm van het herstel.
Lees ook Economies in free fall as hopes fade for a V-shapes recovery, door Keith Wade, hoofdeconoom bij Schroders.
